7326 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun 09/06/2021 tarihli ve 31506 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Söz konusu Kanunda; 

• Kesinleşmiş alacakların yeniden yapılandırılmasına,
• Kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacakların tasfiyesine,
• İnceleme ve tarhiyat safhasında bulunan işlemler sonucunda tarh edilecek vergi ve kesilecek cezaların yeniden yapılandırılmasına,
• Matrah ve vergi artırımı yapılmasına,
• İşletme kayıtlarının düzeltilmesine,
• Taşınmazlar ile amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerin yeniden değerlemesine,

İlişkin hükümler yer almaktadır.

7326 sayılı Kanun ile yapılan düzenlemelere ilişkin özet bilgilere aşağıda yer verilmiştir.

1-Borçların Yeniden Yapılandırılması

7326 sayılı Kanun kapsamında yapılandırmaya konu edilebilecek borçlar aşağıdaki gibidir.

• 30/4/2021 tarihinden (bu tarih dâhil) önceki dönemlere, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları,
• 2021 yılına ilişkin olarak 30/4/2021 tarihinden (bu tarih dâhil) önce tahakkuk eden vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları (2021 yılı için tahakkuk eden motorlu taşıtlar vergisi ikinci taksiti hariç),
• 30/4/2021 tarihinden (bu tarih dâhil) önce yapılan tespitlere ilişkin olarak vergi aslına bağlı olmayan vergi cezaları,
• 30/4/2021 tarihinden (bu tarih dâhil) önce verilen idari para cezaları (24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu ile 7/11/1996 tarihli ve 4207 sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanuna göre verilen idari para cezaları ile 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (III) sayılı cetvelde yer alan düzenleyici ve denetleyici kurumlarca verilen idari para cezaları hariç),
• Yukarıda sayılanlar dışında kalan ve Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında tahsil dairesine takip için intikal etmiş olan asli ve fer’i amme alacakları (adli para cezaları hariç),
• 30/4/2021 tarihinden (bu tarih dâhil) önce 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve ilgili diğer kanunlar kapsamında gümrük yükümlülüğü doğan ve Ticaret Bakanlığına bağlı tahsil daireleri tarafından 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip edilen gümrük vergileri, idari para cezaları, faizler, gecikme faizleri, gecikme zammı alacakları,
• Sosyal Güvenlik Kurumuna bağlı tahsil daireleri tarafından 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen ve bu Kanunun yayım tarihine veya bu Kanunun ilgili hükümlerinde belirtilen sürelerin sonuna kadar tahakkuk ettiği hâlde ödenmemiş olan; 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalılık statülerinden kaynaklanan, 2021 yılı Nisan ayı ve önceki aylara ilişkin sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları, 2021 yılı Nisan ayı ve önceki aylara ilişkin isteğe bağlı sigorta primleri ve topluluk sigortası primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları,
• Ecrimisil borçları,
• Taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payları,
• Belediyelerin idari para cezaları ile su, atık su, katı atık ücreti alacakları, büyükşehir belediyelerinin katı atık ücreti alacakları ile büyükşehir belediyelerine bağlı su ve kanalizasyon idarelerinin su ve atık su bedeli alacakları ile bu alacaklara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer'i alacaklar.

1.1. Kesinleşmiş Vergi, Ceza ve SGK Prim Borçları

30/04/2021 tarihi itibarıyla ödenmemiş vergi, ceza ve SGK primlerine ilişkin kesinleşmiş borçlarda;

• Borç asıllarının tamamı,
• Gecikme faizi ve zammı yerine Yİ-ÜFE oranları esas alınarak güncellenen tutar,
• Vergi aslına bağlı olmayan cezaların (usulsüzlük ve özel usulsüzlük) %50’sinin ödenmesi gerekmektedir.

Bu durumda,

• Vergi aslına bağlı olan (vergi ziyaı) cezaların tamamı,
• Vergi aslına bağlı olmayan cezaların (usulsüzlük ve özel usulsüzlük) kalan %50’si,
• Gecikme faizi ve zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilmektedir.

1.2. İdari Para Cezaları

Vadesi geldiği halde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz geçmemiş;

• İdari para cezalarının tamamı,
• Faiz, gecikme faizi ve zammı gibi fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE oranları esas alınarak güncellenen tutar tahsil edilecektir.

Bu durumda, faiz, gecikme faizi ve zammı gibi fer’i alacakların tamamı silinerek tahsilinden vazgeçilmektedir.

1.3. Kanun Kapsamına Giren Diğer Borçlar

Vadesi geldiği halde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz geçmemiş diğer borçların;

• Asıllarının tamamı,
• Faiz, gecikme faizi ve zammı yerine Yİ-ÜFE oranı esas alınarak güncellenen tutar tahsil edilecektir.

Bu durumda, faiz, gecikme faizi ve zammı gibi fer’i alacakların tamamı silinerek tahsilinden vazgeçilmektedir.

1.4. Dava Konusu Borçlar

Davaya konu olan ihtilaflı vergi alacakları ile idari para cezaları da bu Kanun kapsamında yapılandırılmaya konu edilebilmektedir. İhtilaflı vergi alacakları dava aşamasına ve karar durumuna göre %90’a varan oranlarda indirimlerle yapılandırma başvurusuna konu edilebilecek ve sulh yoluyla vergi ihtilafları sonlandırılabilecektir. Vergi ihtilaflarının yapılandırılmasına ilişkin açıklamalar aşağıda yer almaktadır.

1.4.1. İhtilafa Konu Vergi Aslı ve Cezaları

1.4.1.1. Dava Açma Süresi Geçmemiş ya da İhtilaf Vergi Mahkemesinde (henüz karara bağlanmamış) ise;

• Vergi aslının %50’sinin,
• Gecikme faizi ve zammı yerine Yİ-ÜFE oranları esas alınarak güncellenen tutarın ödenmesi gerekmektedir.

Bu durumda;

• Vergi aslının %50’sinin,
• Vergi aslına bağlı olan (vergi ziyaı) cezaların tamamının,
• Gecikme faizi ve zammının tahsilinden vazgeçilmektedir.

1.4.1.2. İhtilafın Üst Yargıda Olması Durumunda ise;

Vergi mahkemesince veya istinaf başvurusu üzerine bölge idare mahkemesince verilmiş en son karara bakılacaktır.

En son karar Terkin ise;

• Vergi aslının %10’unun,
• Gecikme faizi ve zammı yerine Yİ-ÜFE oranları esas alınarak güncellenen tutarın ödenmesi gerekmektedir.

 Bu durumda;

• Vergi aslının %90’ının,
• Vergi aslına bağlı olan (vergi ziyaı) cezaların tamamının,
• Gecikme faizi ve zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilmektedir.

En son karar Tasdik ya da Tadilen Tasdik ise;

• Tasdik edilen vergi aslının tamamının,
• Terkin edilen kısmın %10’unun,
• Gecikme faizi ve zammı yerine Yİ-ÜFE oranları esas alınarak güncellenen tutarın ödenmesi gerekmektedir.

Bu durumda;

• Terkin edilen vergi aslının %90’ının,
• Vergi aslına bağlı olan (vergi ziyaı) cezaların tamamının,
• Gecikme faizi ve zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilmektedir.

1.4.2. İhtilafa Konu Usulsüzlük ve Özel Usulsüzlük Cezaları

• Dava açma süresi geçmemiş veya vergi mahkemesinde devam ediyorsa cezanın %25’i,
• En son karar terkin ise terkin edilen cezanın %10’u,

En son karar tasdik veya tadilen tasdik ise;

• Tasdik edilen cezanın %50’si,
• Terkin edilen kısmın %10’u ödenecektir.

Bu durumda, kalan cezaların tahsilinden vazgeçilmektedir.

1.4.3. İhtilafa Konu İdari Para Cezaları

• Dava açma süresi geçmemiş veya dava ilk derece mahkemesinde ise %50’si,
• En son karar terkin ise terkin edilen cezanın %10’u,

En son karar tasdik veya tadilen tasdik ise;

• Tasdik edilen cezanın tamamı,
• Terkin edilen cezanın %10’u ödenecektir.

Bu durumda;

• Kalan cezaların,
• Faiz, gecikme faizi ve zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilmektedir.

1.5. Başvuru ve Ödeme süresi

7326 sayılı Kanun hükümlerinden yararlanmak için başvuruların 31/08/2021 tarihine (bu tarih dâhil) kadar yapılması gerekmektedir. 

Hazine ve Maliye Bakanlığına, Ticaret Bakanlığına, il özel idarelerine, belediyelere ve YİKOB’lara bağlı tahsil dairelerine ödenecek tutarların ilk taksitinin 30/09/2021 tarihine kadar (bu tarih dâhil), Sosyal Güvenlik Kurumuna bağlı tahsil dairelerine ödenecek tutarların ise ilk taksitinin 31/10/2021 tarihine kadar (bu tarih dâhil), diğer taksitlerin ise bu tarihleri takip eden ikişer aylık dönemler hâlinde azami on sekiz eşit taksitte ödenmesi gerekmektedir.

• Peşin ödemeler, ilk taksit ödeme süresinin son günü olan 30/09/2021 tarihine (bu tarih dâhil) kadar yapılacaktır.
• Peşin ve ilk iki taksit ödeme süresi içindeki ödemelerde, yapılandırılan borçlara herhangi bir katsayı uygulanmayacaktır.
• Yapılandırılan borcun; tamamının ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi halinde fer’i alacaklar yerine hesaplanan Yİ-ÜFE tutarının %90’ından,
• Taksitli ödeme seçeneği tercih edilmesi halinde ilk taksitin süresinde ödenmesi şartıyla ikinci taksit ödeme süresi içinde (30/11/2021) kalan taksitlerin tamamının ödenmesi halinde ise Yİ-ÜFE tutarının %50’sinden vazgeçilecektir.
• Peşin ödenmesi şartıyla bu Kanuna göre yapılandırılan idari para cezalarından %25 indirim yapılır.
• Taksitli ödeme seçeneği tercih edilmesi halinde ilk taksitin süresinde ödenmesi şartıyla ikinci taksit ödeme süresi içinde Kanuna göre yapılandırılan idari para cezalarından %12,5 indirim yapılır.

Yapılandırmanın devam edebilmesi için, ilk iki taksitin tam ve süresinde ödenmesi şarttır. Ayrıca, taksitlerden bir takvim yılında en fazla iki tanesinin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hali Kanunun ihlal nedeni sayılmayacaktır. Bu durumda, diğer taksitler ilgili dönemlerinde ödenebilecektir. Süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarları ise en geç son taksiti (peşin ödeme seçeneğinin tercih edilmesi halinde ilk taksiti) izleyen ay sonuna kadar ödenecek ve ödemede gecikilen süre için gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte tahsil edilecektir.

2-İnceleme ve tarhiyat safhasında bulunan işlemler

7326 sayılı Kanunun kapsadığı dönemlere ilişkin olarak, bu Kanunun yayımı tarihinden önce başlanıldığı hâlde, tamamlanamamış olan vergi incelemeleri ile takdir, tarh ve tahakkuk işlemlerine bu Kanunun matrah ve vergi artırımına ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla devam edilir. Bu işlemlerin tamamlanmasından sonra tarh edilen vergilerin %50’si ile bu tutara gecikme faizi yerine bu Kanunun yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ile bu tarihten sonra ihbarnamenin tebliği üzerine belirlenen dava açma süresinin bitim tarihine kadar hesaplanacak gecikme faizinin tamamının, vergi aslına bağlı olmayan cezalarda cezanın %25’inin; ihbarnamenin tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içerisinde yazılı başvuruda bulunularak, ilk taksit ihbarnamenin tebliğini izleyen aydan başlamak üzere ikişer aylık dönemler hâlinde altı eşit taksitte ödenmesi şartıyla vergi aslının %50’sinin, vergi aslına bağlı olmayan cezalarda cezanın %75’inin, vergilere bu Kanunun yayımı tarihine kadar uygulanan gecikme faizinin ve vergi aslına bağlı cezaların tamamının tahsilinden vazgeçilmektedir.

3-Matrah ve Vergi Artırımı

Mükelleflerin 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020 yıllarında beyan ettikleri;

• Gelir vergisi matrahlarını,
• Kurumlar vergisi matrahlarını,
• Gelir/Kurumlar stopaj vergilerini,
• Katma değer vergilerini,

Kanunda öngörülen oranlarda artırmaları ve belirlenen oranda vergi ödemeleri halinde, bu vergi türleri nedeniyle matrah ve vergi artırımında bulunulan yıllar ve vergi türleri ile sınırlı olmak üzere vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılamayacaktır.

Matrah veya vergi artırımının 31/08/2021 tarihine kadar yapılması gerekmektedir. Hesaplanan veya artırılan verginin, peşin veya azami altı eşit taksitte ödenmesi gerekmektedir. Bu vergilerin Kanunda belirtilen şekilde ödenmemesi durumunda, gecikilen süre için gecikme zammı uygulanacak ve madde hükmünden yararlanılamayacaktır. Matrah ve vergi artırımı sonucunda tahakkuk eden vergilerin tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi hâlinde bu vergilerden %10 indirim yapılacaktır.

4-İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi

4.1. İşletmede Mevcut Olduğu Halde Kayıtlarda Yer Almayan Emtia, Makine, Teçhizat ve Demirbaşlara İlişkin Kayıtların Düzeltilmesi

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri (adi, kollektif ve adi komandit şirketler dâhil), işletmelerinde mevcut olduğu hâlde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedel ile 31/8/2021 tarihine kadar (bu tarih dâhil)  bir envanter listesi ile vergi dairelerine bildirmek suretiyle defterlerine kaydedebilirler. Bildirime dâhil edilen kıymetler için amortisman ayrılmaz.

Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, bu kapsamda aktiflerine kaydettikleri emtia için ayrı, makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrı olmak üzere özel karşılık hesabı açarlar. Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi hâlinde sermayenin unsuru sayılır ve vergilendirilmez. Makine, teçhizat ve demirbaşlar envantere kaydedilir ve ayrılan karşılık birikmiş amortisman addolunur. İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ise söz konusu emtiayı defterlerinin gider kısmına satın alınan mal olarak kaydederler.

Beyan edilen; makine, teçhizat, demirbaş ve emtiaların bedeli üzerinden tabi olduğu oranların yarısı esas alınarak katma değer vergisi hesaplanır ve ayrı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edilerek, beyanname verme süresi içinde ödenir. Makine, teçhizat ve demirbaşlar üzerinden ödenen bu vergi, hesaplanan katma değer vergisinden indirilemez. Emtia üzerinden ödenen vergi genel esaslara göre indirilir. Bu emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar için 3065 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin (2) numaralı fıkrası hükmü uygulanmaz.

Bu kapsamda bildirilen kıymetlerin satılması hâlinde satış bedeli, bunların deftere kaydedilen değerinden düşük olamaz.

Mükellefler işletmelerinde bulunduğu halde kayıtlarında yer almayan basılı kitap ve süreli yayınları, kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedel üzerinden %4 oranında katma değer vergisi hesaplamak ve 31/8/2021 tarihine kadar (bu tarih dâhil) ayrı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan ederek ödemek suretiyle defterlerine kaydedebilirler. Ödenen bu vergi hesaplanan katma değer vergisinden indirilebilir, ancak iadeye konu edilemez. Bu emtia için 3065 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin (2) numaralı fıkrası hükmü uygulanmaz.

İşletmelerinde mevcut olduğu hâlde kayıtlarında yer almayan özel tüketim vergisi konusuna giren malları beyan eden ve alış belgelerini ibraz edemeyen mükelleflerin, bu malların beyan tarihindeki miktarı ve emsal bedeli üzerinden geçerli olan özel tüketim vergisini, 31/8/2021 tarihine kadar (bu tarih dâhil) ayrı bir beyanname ile beyan ederek aynı süre içinde ödemeleri hâlinde bu mallar bakımından 4760 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (3) numaralı fıkrası hükmü uygulanmaz. Bu şekilde beyan edilerek ödenen özel tüketim vergisi için vergi cezası kesilmez.

4.2. Kayıtlarda Yer Aldığı Halde İşletmede Mevcut Olmayan Emtianın Kayıtlara Alınması

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri (adi, kollektif ve adi komandit şirketler dâhil) kayıtlarında yer aldığı halde işletmelerinde mevcut olmayan emtialarını, aynı nev’iden emtialara ilişkin tespit edilen gayrisafi kar oranını dikkate alarak 31/08/2021 tarihine (bu tarih dâhil) kadar fatura düzenlemek ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle kayıt ve beyanlarına intikal ettirebilirler. 

Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan emtiaların kayda alınması işlemleri, normal satış işlemlerinden farklı değildir. Bu kapsamda düzenlenecek satış faturasında, emtianın tabi olduğu oranda KDV hesaplanacak ve ilgili dönem beyannamesine dâhil edilecektir. Bu hükme göre ödenmesi gereken katma değer vergisi, ilk taksiti beyanname verme süresi içerisinde, izleyen taksitler beyanname verme süresini takip eden ikinci ve dördüncü ayda olmak üzere 3 eşit taksitte ödenecektir.

4.3. Kayıtlarda Yer Aldığı Halde İşletmede Mevcut Olmayan Kasa Mevcudu İle Ortaklardan Alacakların Beyanı

Bu uygulamadan sadece bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri yararlanabilecektir. Kurumlar vergisi mükellefleri, 31/12/2020 tarihli bilançolarında yer alan ancak işletmelerinde bulunmayan;

● Kasa mevcutlarını,

● İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarlarını,

● Bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini,

31/08/2021 tarihine (bu tarih dâhil) kadar vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebileceklerdir. Mükellefler beyan edilecek tutarlar üzerinden %3 oranında vergi hesaplayacak ve beyanname verme süresi içinde ödeyeceklerdir. Beyan edilen tutarlar ve ödenen vergiler gider olarak dikkate alınmayacaktır.

6-Taşınmazlar ve Amortismana Tabi Diğer İktisadi Kıymetlerin Yeniden Değerlemesi

7326 sayılı Kanun uyarınca, gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri, aktiflerinde kayıtlı bulunan taşınmazları ve amortismana tabi diğer iktisadi kıymetleri 31/12/2021 tarihine kadar, Yİ-ÜFE oranındaki değişim esas alınarak hesaplanacak değer artışı tutarı üzerinden %2 vergi ödenmesi şartıyla yeniden değerleyebileceklerdir.

Söz konusu Kanun için tıklayınız.